Page 15 - Przewodnik po Głuchej Warszawie

roku. Miejsce to pamięta jeszcze inne tragiczne
zdarzenie – 10 września tego roku rozstrzelano
mieszkańców okolicy. Ulicę Kozią odbudowano
w latach 1948–1949. Odbudowa była poprze-
dzona rozbiórką większości budynków.
Ten adres ma również swój ślad w historii
środowiska niesłyszących. Na początku XX wieku
swoją znamienitą działalność na rzecz środo-
wiska niesłyszących rozpoczął Józef Jerzy Ro-
gowski (zob. biogram w rozdziale o cmentarzu
Powązkowskim). Jeszcze jako młody mężczy-
zna, kawaler, mieszkał on na ul. Junkierskiej 5
(Koziej 5). Wiadomym jest fakt, iż mieszkał w tym
miejscu najwcześniej w 1909 roku. Stąd miał Tak wyglądał młody Józef Rogowski,
stosunkowo blisko na ul. Piwną 11, gdzie mie- kiedy mieszkał na Koziej. Źródło: AZGPZG
ściło się Warszawskie Towarzystwo Głuchonie-
mych. Nieraz jako sekretarz zapewne musiał dzynarodowy Kongres Głuchoniemych w Pa-
przygotowywać w swoim mieszkaniu różne ryżu. Po powrocie podzielił się wrażeniami
dokumenty. Najprawdopodobniej stąd w nocy w skromnej broszurze zatytułowanej „Między-
z 27 na 28 lipca 1912 roku szedł do Kolei War- narodowy Kongres Głuchoniemych w Paryżu
szawsko-Wiedeńskiej, by wyjechać na Mię- d. 1–4 sierpnia 1912 r. Sprawozdanie przedsta-
wione na Zjeździe Koleżeńskim Głuchoniemych Hotel de Saxe
dnia 6 października 1912 r.” wydanej drukiem
w 1913 roku. Bardzo prawdopodobne, że sie-
dział przy stole w jednym z pokoi przy ówcze-
snej Junkierskiej 5, przy świetle lampy naftowej
pisząc cenne wspomnienia. To sprawozdanie
musiano docenić w środowisku głuchych w Ce-
sarstwie Rosyjskim, gdyż zachował się jego
tekst przetłumaczony na język rosyjski. Pocho- ul. Kozia 3/5
dzi on prawdopodobnie z czasów pod koniec
I wojny światowej. Jednak, najprawdopodob-
niej z powodów finansowych, nie wydano go
drukiem. Na jednej stronie tego maszynopisu
Strona maszynopisu w języku rosyjskim
„Sprawozdania…” Józefa Rogowskiego, na której jest dopisano ołówkiem adres do J. Rogowskiego
wzmianka o adresie Junkierska 5. Źródło: AWSGM jako Junkierska 5.

W Hotelu de Saxe mieszkał w 1863 roku Romuald
Traugutt. Latem 1876 roku zatrzymał się tutaj stu-
dent Ludwik Waryński, który wywoływał zbiegowi- Czy wiesz, że ….
sko pod oknem, bo śpiewał na cały głos rosyjskie
pieśni rewolucyjne…

Romuald Traugutt Ludwik Waryński
Źródło: Wikipedia Źródło: Wikipedia

13